Prije 70 godina patentiran prvi vazdušni jastuk

27.08.2023 09:19

Bezbjednosne karakteristike u automobilima počele su značajnije da se primjenjuju tek sa masovnim razvojem automobilske industrije u drugoj polovini 20. vijeka. Vazdušni jastuk je patentiran prije 70 godina, a pojavio se u serijskim automobilima tek 20 godina kasnije.

Bezbjednost putnika je posljednjih 20 godina jedan od glavnih i istovremeno pažljivo kontrolisanih parametara, koji nijedna automobilska kompanija ne smije potcijeniti.

U motornim vozilima se danas koriste aktivni i pasivni elementi bezbjednosti. Pasivni elementi imaju zadatak da minimiziraju posljedice udesa, a u te elemente prije svega spada vazdušni jastuk, koji je 18. avgusta 1953. patentirao američki inženjer Džon V. Hetrik.

Vazdušni jastuk napravljen je od specijalne tkanine, a prilikom sudara puni se vazduhom. Prvenstveno je namijenjen zaštiti putnika od povreda koje mogu biti izazvane deformisanim dijelovima unutrašnjosti automobila.

Izumio ga je 1952. godine Amerikanac Džon V. Hetrik, koji je, između ostalog, bio pripadnik američke mornarice. Hetrik je kombinovao svoje iskustvo zasnovano na funkciji torpeda sa komprimovanim vazduhom i prenio ga na automobilski vazdušni jastuk, koji se u fazi prototipa ispaljivao preko opruge.

Hetrik je zaintrigirao velike proizvođače, koji su istovremeno razvijali svoje sisteme i usavršavali ih narednih 20 godina, prije nego što su postali sastavni dio bezbjednosne opreme vozila.

Prvi automobil u kome su zainteresovani kupci mogli da doplate vazdušni jastuk bio je američki Oldsmobile Toronado 1973. godine.

U Evropi je Mercedes prvi probio led, a ovaj bezbjednosni element ugrađen je u jedan serijski model njemačkog proizvođača 1980. godine. To je bila S klasa, W126.

Vazdušni jastuci su postali češći u automobilima početkom 90-ih. Danas su obavezni dio bezbjednosnog paketa u savremenim automobilima, štite ne samo vozača i suvozača, već i putnike na zadnjem sjedištu.

Ispravan efekat vazdušnog jastuka zavisi od upotrebe sigurnosnog pojasa. U suprotnom, njegovo naduvavanje, koje traje samo tri stotinke sekunde, ali i dejstvo može biti neefikasno, pa čak i veoma opasno za putnike, piše b92.

(Nezavisne)